Sigorta Prim Teşvikleri

Kayıtlı istihdamın tabanını genişletmek, kayıtdışı istihdamın önüne geçmek için sigorta primleri bazında  bir dizi tedbirler alınmıştır. Ancak  bu teşviklerden yararlanabilmek için,


1-SGK'na her ay verilen aylık prim ve hizmet belgeleri, yasal süresi içinde kuruma verilmiş olmalı,

2-Sigortalıların tamamına ait Prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme zammı ve cezası borcu bulunmamalı,

3-Borcu varsa, bu borçlar yapılandırılmış veya taksitlendirilmiş olmalı,

4-Yapılandırılmış/taksitlendirilmiş borçların zamanında ve düzenli bir şekilde ödenmesine devam edilmeli,

5-Sigortasız işçi çalıştırıldığının Kurumca tespit edilmemiş olması gerekmektedir. Zira kaçak işçi çalıştıran işverenlerin bu tespitin yapıldığı tarihten itibaren bir yıl süreyle aldığıkları teşvikler kesilir.

Teşvikler nelerdir ?

1) İşveren hissesinden 5 puan indirim: 5510 sk. (81 inci Madde/ı)  

a)Malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazine tarafından karşılanmaktadır. Bu teşvikten yararlanmak için kuruma herhangi bir borcunuzun olmaması zorunludur.

b)İhale konusu işlerde 5 puanlık prim indirimi uygulanmaz.

2) İşverenlerce Yurtdışına Götürülen Sigortalılar İçin 5 Puanlık Prim İndirimi 5510 sk. (81 inci Madde/i)

a)Özel sektör işverenlerinin yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olarak yurt içinden götürülen sigortalılar içingenel sağlık sigortası prim oranının işveren hissesine ait kısmından yapılması öngörülen beş puanlık indirimden, yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olarak yurt içinden götüren özel sektör işyeri işverenleri yararlanabileceklerdir. Bu teşvik için herhangi bir süre öngörülmemiş olup süresizdir.

b)5 Puan indirim (5510 81/ı) ile birlikte uygulanmaz.  SPEK üzerinden hesaplanan işveren hissesinin GSS payından 5 puanlık indirim uygulanır.

c)İhale konusu işlerde 5 puanlık prim indirimi uygulanmaz.

d) Sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar, Libya’da çalışanlar, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilerden, Meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan öğrencilerden, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunun 21 inci maddesi kapsamında iş kaybı tazminatı alanlardan, Harp malulleri ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre vazife malullüğü aylığı alanlardan dolayı bu destekten yararlanılmaz.

e)işverenlerin, bu indirimden yararlanabilmeleri için kapsama giren sigortalılara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerini 06486 kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlemeleri yeterli olup, ayrıca Kuruma başvuru şartı bulunmamaktadır.

3)Bölgesel istihdam ilave altı puan teşviki; 5510 sk.(81 inci Madde/2)

a)Sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi dikkate alınarak belirlenen 51 ilde ve iki ilçede, sigorta primi işveren hissesi teşviki uygulanmak suretiyle üretim ve istihdam imkânlarını artırmak amacıyla, On ve üzerinde sigortalı çalıştıran işyerleri için 2016/Şubat(dahil) tarihine kadar,  2016/Mart ayından itibaren ise 1 ile 9 sigortalı arasında çalıştıran bütün işyerleride dahil olmak ve 31.12.2018 tarihine kadar uygulanmak üzere,  malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi işveren hissesinde uygulanmakta olan beş puanlık prim teşvikine ilave olarak, sigorta primine esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanmak üzere altı puan daha ilave edilmek suretiyle sigorta primi teşviki uygulanacaktır.

b)Yararlanma süreleri illerin gelişmişlik seviyelerine göre 5 yıl ya da 6 yıl olarak değişmektedir. 

c)İhale konusu iş alanlar bu teşvikten yararlanamaz.  

d)5510 sayılı Kanunun Ek 2 nci maddesinde öngörülen sigorta primi teşvikinden yararlanmakta olan işverenler, söz konusu teşvikten yararlandıkları süreler içerisinde bu indirimden yararlanamaz

Altı Puan ilave Sigorta Prim Teşviki Uygulanacağı İller ( 31.12.2018 tarihine kadar uygulanacaktır.) 

4)Bölgesel yatırımlarda devlet yardımları hakkında uygulanan teşvik: (5510 sk. /Ek madde 2) (2012/3305 BKK)

Sigorta primi işveren hissesi desteği

MADDE 12 - (1) Büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlardan, tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla;

a) Komple yeni yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla sağlanan,

b) Diğer yatırım cinslerinde, yatırımın tamamlanmasını müteakip, yatırıma başlama tarihinden önceki son altı aylık dönemde (mevsimsel özellik taşıyan yatırımlarda bir önceki yıla ait mevsimsel istihdam ortalamaları dikkate alınır) Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen ortalama işçi sayısına teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla ilave edilen,

istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı Bakanlık bütçesinden karşılanır.

(2) Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlarda söz konusu destek aşağıda belirtilen sürelerde uygulanır. 

(3) Stratejik yatırımlar için bu destek 6 ncı bölgede on yıl, diğer bölgelerde yedi yıl süreyle uygulanır.

(4) Yararlanılan sigorta primi işveren hissesi desteğinin tutarı, bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlar ile büyük ölçekli yatırımlarda sabit yatırım tutarının aşağıda belirtilen oranlarını geçemez. 

Yatırım Destekleri Kapsamına Dahil olan Bölge ve İller

Bu teşvikten yararlanabilmek için;

* Ekonomi Bakanlığınca düzenlenen teşvik belgesi alınmış olmalı, 

**İşyerinin 6 ncı bölgede kurulu olması halinde sigortalı ve işveren hissesi prim tutarının tamamı karşılanır. 

***Sosyal güvenlik destek  primine tabi çalışan sigortalılardan ve yurtdışında çalıştırılan sigortalılardan dolayı da bu teşvikten yararlanılamayacaktır.

****İlave 6 puanlık indirimle aynı dönem için uygulanmaz.

5)İşsizlik ödeneği alan işsizin istihdam edilmesi: 4447 sk. (50  nci Madde)

İşsizlik ödeneği alırken işe alınan bir kişinin, kısa vadeli sigorta priminin bir puanı ile işçi ve işveren payı sigorta primleri ile genel sağlık sigortası primi, kalan işsizlik ödeneği süresince işsizlik fonundan karşılanmaktadır.

Bu teşvikten yararlanabilmek için;

*01/10/2009 veya sonraki bir tarihte işe alınmış olmalı,
**İşe giriş tarihi itibariyle işsizlik ödeneği almaya hak kazanmış olmalı
***Sigortalı, işsizlik ödeneği almaya hak kazanmadan önce son çalıştığı işyeri haricindeki bir işyerinde işe başlamış olmalı,
****Sigortalının işe alındığı tarihten önceki aydan başlanarak son altı aylık dönemde aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak işe alınmış olması,
*****Fiilen çalışması gerekir.

Bu teşvik;

# 5 puan indirim ile birlikte uygulanmaz.
# İhale konusu iş alanlar bu teşvikten yararlanamaz.  
# Sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışanlar, yurt dışında çalışan sigortalılar, aday çırak, çırak ve öğrencilerden dolayı bu teşvikten yararlanamaz.

6) Genç, kadın ve mesleki belge sahibi olanların istihdamına yönelik teşvik:4447 sk. Geçici Madde 10

31/12/2015 tarihine kadar işe alınan her bir sigortalı için geçerli olmak üzere özel sektör işverenlerince işe alınan ve fiilen çalıştırılanların; işe alındıkları tarihten önceki altı aya ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar dışında olmaları, aynı döneme ilişkin işe alındıkları işyerinden bildirilen prim ve hizmet belgelerindeki sigortalı sayısının ortalamasına ilave olmaları halinde prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarı, işe alındıkları tarihten itibaren İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır. Bu teşvikten 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük erkekler ile 18 yaşından büyük kadınları çalıştıran işverenler belli süre dahilinde yararlanabilerler. 

Teşvik Süreleri:
Bu maddede belirtilen destek unsuru;
a) 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük erkekler ile 18 yaşından büyük kadınlardan;
1) Mesleki yeterlik belgesi sahipleri için kırksekiz ay süreyle,
2) Mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi veya Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kurslarını bitirenler için otuzaltı ay süreyle,
3) (1) ve (2) numaralı alt bentlerde sayılan belge ve niteliklere sahip olmayanlar için yirmidört ay süreyle,
b) 29 yaşından büyük erkeklerden (a) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinde sayılan belge ve niteliklere sahip olanlar için yirmidört ay süreyle,
c) (a) ve (b) bentleri kapsamına girenlerin Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasından işe alınmaları halinde ilave olarak altı ay süreyle,
ç) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışmakta iken, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra mesleki yeterlik belgesi alanlar veya mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi bitirenler için oniki ay süreyle,
d) 18 yaşından büyüklerden bu fıkranın (a), (b) ve (ç) bentlerine girmeyenlerin Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasından işe alınmaları halinde altı ay süreyle,
uygulanır.

(Bu maddenin uygulanma süresi, 28/12/2015 tarihli ve 29576 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 21/12/2015 tarihli ve 2015/8321 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Kararın 1 inci maddesiyle 31/12/2020 tarihine kadar uzatılmıştır.)


Özetle bu teşvikten yararlanmak için;

*01/03/2011 ila 31/12/2020 tarihleri arasında işe alınmış olmalı,
**18 yaşından büyük olmalı,
***İşe alındığı tarihten önceki altı aylık dönemde işsiz olmalı,
****Ortalama sigortalı sayısına ilave çalıştırılmalı, (Ortalama sigortalı sayısı; sigortalının, işe başladığı işyerinde işe giriş tarihinden önceki altı ayda Kuruma bildirilmiş olan toplam sigortalı sayısının, aynı dönem aralığında Kuruma bildirim yapılmış ay sayısına bölünmesi suretiyle bulunmaktadır)

## İhale konusu iş alanlar bu teşvikten yararlanamaz

7)İşbaşı eğitim teşviki 4447 sk. (Geçici 15 inci Madde) 

18 yaşından büyük, 29 yaşından küçük olanlardan Türkiye İş Kurumu tarafından 31/12/2018 tarihine kadar başlatılan işbaşı eğitim programlarını tamamlayanların; a) Programın bitimini müteakip en geç üç ay içinde programı tamamladıkları meslek alanında özel sektör işverenleri tarafından 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında işe alınması ve b) İşe alındıkları yıldan bir önceki takvim yılında işyerinden bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerindeki sigortalı sayısının ortalamasına ilave olması kaydıyla, işe alındıkları işyerinin imalat sanayi sektöründe faaliyet göstermesi hâlinde 42 ay, diğer sektörlerde ise 30 ay süre ile 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi uygulandıktan sonra kalan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait oranına göre ve aynı Kanunun 82 nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan tutar Fondan karşılanır. 30/06/2015 tarihine kadar başlayan işbaşı eğitim programlarının katılımcıları için bu fıkradaki süreler 6 ay artırımlı uygulanır.
(2017/11174 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Karar ile bu maddenin uygulanma süresi 31/12/2018 tarihine kadar uzatılmıştır.)

Bu teşvikten yararlanabilmek için;

• 31.12.2017 tarihine kadar başlatılan işbaşı eğitim programını tamamlamış olmalı,
•  
• İşbaşı eğitim programının bitimini müteakip en geç üç ay içinde işe alınmalı,
•  
• 23/4/2015 tarihi ve sonrasında işe alınmış olmalı,
•  
• 18 yaşından büyük, 29 yaşından küçük olmalı,
•  
• Tamamladığı işbaşı eğitim programına ilişkin meslek alanında işe alınmalı,
• İşe alınan sigortalının bir önceki takvim yılında bildirilen sigortalı sayısının ortalamasına ilave olmalı,

Kimler yararlanamaz:

• Bu teşvikten yararlanabilmek için, sigortalının Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işbaşı eğitim programını tamamladığı meslek alanında çalışması gerektiğinden, bahse konu durumda iş başı eğitim programı ile işe alındığı mesleğin farklı olması nedeniyle teşvikten yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

• İhale konusu işleri alanlar bu teşvikten yararlanamaz.

8)Özürlü istihdamına teşvik: 4857 sk. md.30

a ) Özürlü istihdamı sağlamak için kurulan korumalı işyerlerinde ve yasal kontenjan dahilinde normal işyerlerinde çalıştırılan özürlü sigortalıların, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin tamamı, kontenjan fazlası özürlü çalıştıran, yükümlü olmadıkları halde özürlü çalıştıran işverenlerin bu şekilde çalıştırdıkları her bir özürlü için prime esas kazanç sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin % 50'si hazinece karşılanacaktır.

b) Yer altında ve su altında çalışanlar, sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışanlar,  yurt dışında çalışanlar, aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler için teşvikten yararlanılması mümkün değildir.

9)Araştırma ve geliştirmeye teşvik: 5746 sk. Md.3/3

Ar-Ge ve destek personelinin, bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin doktoralı olanlar için %90'ı, diğerleri için ise %80'i gelir vergisinden müstesnadır. Ayrıca, sigorta primi işveren hissesinin yarısı, her bir çalışan için beş yıl süreyle Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanmaktadır.

10) Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik: 5225 sk. md.5

Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu çerçvesinde belgelendirilmiş Kurumlar vergisi mükellefi yatırımcı veya girişimcilerin, ilgili idareye verecekleri aylık sigorta prim ve hizmet belgelerinde bildirdikleri, münhasıran belgeli yatırım veya girişimde çalıştıracakları işçilerin, prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hissesinin, yatırım aşamasında 3 yılı aşmamak şartıyla %50'si, işletme aşamasında ise yedi yılı aşmamak şartıyla %25'i hazinece karşılanır.

        Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesine konulan ödenekten karşılanmaktadır.

• İşverenler, ‘Kültür Yatırım’ veya ‘Kültür Girişim Belgesi’ ile beraber, ilgili vergi dairesinden alacakları kurumlar vergisi mükellefi olduklarını gösteren belgeyi dilekçe ekinde ibraz etmek suretiyle Kuruma başvuruda bulunacaklardır.
  
  
• Belgeli yatırımı veya girişimi, Kültür ve Turizm Bakanlığının izni ile devralan işyerleri, bu durumu Bakanlıktan alacakları yazı ile kanıtlamaları halinde kalan süre için teşvikten yararlanabileceklerdir.