1 | Kimler yurt dışı borçlanma başvurusu yapabilir ? |
| - Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olanlar (Borçlanılmak istenilen sürelerde, Türk vatandaşı olmak zorunludur. Çifte vatandaş olanlar da borçlanma hakkına sahiptir.)
- 18 yaşını doldurmuş olanlar
- Bulunduğu ülke mevzuatına göre “yasal çalışılmış” hizmeti olanlar (Yani kaçak çalışma kapsamındaki çalışmaları borçlanamazsınız.)
|
2 | Yurt dışında geçen hangi süreler borçlanılabilir hangileri borçlanılamaz ? |
| - Çalışma arasındaki bir yıldan İŞSİZLİK süreleri borçlandırılmaz. Her bir çalışma arasındaki bir yıla kadar olan yurtdışında geçen işsizlik süreleri ise borçlandırılabilir.
- Evli veya bekar fark etmeksizin yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerin talep edilen kadar bölümü borçlandırılabilir.
- Talep sahibinin yurt dışı sosyal güvenlik kuruluşundan aldığı borçlanmaya esas hizmet cetvellerinde bildirilen çalışma sürelerin (mecburi prim ödeme süreleri, kendi nam ve hesabına çalışmalardan dolayı zorunlu ve isteğe bağlı prim süreleri, sigortadan muaf cüzi çalışma gibi) ve bu çalışma sürelerine eşdeğer sürelerin (isteğe bağlı prim ödeme süreleri, çocuk yetiştirme süreleri, işsizlik ödeneği süreleri, hastalık ödeneği süreleri, bakım süreleri, borçlanma yoluyla ödenen primlere ait süreler gibi) tamamı ve dilenildiği kadar kısmı borçlandırılabilir.
- Türkiye’den yurt dışına götürülen Türk işçiler adına emeklilik yönünden prim ödenmemişse bu süreler için de borçlanılabilir.
|
3 | Yukarıdaki şartlara sahipsiniz, borçlanmak için ne yapmanız lazım ? |
| - Evvela Yurtdışı Hizmet Borçlanma talep dilekçesi doldurulmalıdır. (Üzerine tıklayın)
- Eğer Türkiye ile Sosyal Güvenlik antlaşması yapılan bir ülkede çalışmış iseniz (Bu ülkeler için tıklayın ) çalışılan ülkede bağlı bulunulan sigorta merciinden ıslak mühür ve imza olup olmadığına bakılmaksızın, hizmet cetveli veya sigorta kartlarını temin etmelisiniz.
- Eğer sosyal güvenlik antlaşması yapılmayan bir ülkede çalışıyorsanız Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden yurtdışı borçlanma için kullanılacak hizmet belgelerini temin edecek, yurtdışında çalışılan işyerlerinden alacağınız hizmet sürelerini gösterir bonservis ile birlikte pasaportlarınızda bulunan çalışma izinlerinin tercümelerini ekleyeceksiniz.
- Yurtdışında kendi işinizin patronu iseniz, kendi adına ve hesabına çalışanların bağlı oldukları vergi dairesi, ilgili meslek kuruluşu veya birliklerince verilen hizmet belgesini temin edeceksiniz.
- Eğer gemici iseniz, çalıştığınız gemilerin bayrağını taşıdıkları ülkelerde bulunan Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alacağınız ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerini veya işyerlerinizden alacağınız sigortalılık sürelerini gösterir bonservisleri ile gemilerde çalıştığınızı gösterir belgelerde kayıtlı bulunan çalışma izinlerinin tercümeleri ya da pasaportlarınızda çalışma süreleri ile örtüşen giriş-çıkış tarihlerini gösterir sayfaların örneklerini talep dilekçenize ekleyeceksiniz.
- Ev kadını olarak borçlanma yapacaksanız ikamet belgesinin Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca veya yurtdışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesini talep dilekçesine ekleyeceksiniz.
|
4 | Sadece oturum izni olanlar borçlanma yapabilir mi ? |
| |
5 | Yurt dışı borçlanma başvurusunu nereye yapacaksınız ? |
| - Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesini usulüne göre doldurulup imzaladıktan sonra ister Sosyal Güvenlik Kurumunun herhangi bir ünitesine doğrudan ya da posta yolu iletilmesi ile başvurunuz tamamlanır.
|
6 | a)Borçlanma başvurusu kabul edilen talep sahiplerinin borçlanma tutarı nasıl hesaplanır ve ne kadar süre içinde ödenmelidir ? b)Süresinde ödenmezse veya süresi dışında ödenirse ne olur? |
| - Evvela talep sahibi, talep tarihinde, talep dilekçesinde, 2018 yılı için söylemek gerekirse, günlük 67,65 TL ile 507,38 TL arasında seçeceği miktar üzerinden % 32’sini prim olarak ödeyecektir.
- Örnek: 01/05/1985-30/04/2018 tarihleri arasında yurtdışında yasal çalışma süresi olan bir T.C. vatandaşının SADECE 3000 gün için borçlanma başvurusunda bulunduğunu varsayalım. Şayet asgari miktar olan 67,65 TL’den başvuru yaparsa, borçlanma miktarı :
(67,65 TL x 3000 ) x %32 =64.944,00 TL’dir. - ÖRNEK: Diyelim ki başlangıçta en düşük miktarı seçtiniz, sonradan birileri akıl verdi, eğer borç miktarı tebliğ edilmemişse, borç tahakkuku ve tebliği yeni seçilen miktar üzerinden sonuçlandırılır.
- Borçlanmaya ilişkin borç, talep sahibi tarafından tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay (3) içerisinde ödenmek zorundadır. Üç aylık süre içinde ödeme yapmayanların borçlanma başvuruları geçersiz sayılır.
- Talep sahibi tarafından 3 aylık süre içerisinde borcun bir kısmının ödenmesi halinde, ödenen miktar ile orantılı borçlanma süresi geçerli sayılır, kalan süre için yeniden borçlanma başvurusu gerekir.
- Borçlanma tutarı süresi dışında yani 3 ay geçtikten sonra ödenirse, borçlanma işlemi geçersiz sayılacağından, ödenen para talep sahibine iade edilir ya da yeniden borçlanma yapılması durumunda yeni borç tutarından mahsup edilmek üzere Kurumun emanet hesabına alınır ve talep sahibine bilgi verilir.
|
7 | a)Yurt dışında çalışırken ölen Türk Vatandaşlarının hak sahipleri borçlanma başvurusunda bulunabilir mi ? b)Hak sahipleri için kaç gün borçlanma yapmak yeterlidir. c)Hak sahiplerine aylık ödenmesinde, sigortalıların ikamet şartı gibi kısıtlama var mı? |
| - Evet borçlanma başvurusu yapabilirler.
- 01/10/2008 sonra ölenlerin hak sahiplerince 1800 gün prim ödemek suretiyle, 01/10/2008 den önce ölenler için ise 5 yıllık sigortalılık süresi içinde 900 gün prim ödeme gün şartının yerine getirilmesi yeterlidir.
- Kısıtlayıcı düzenleme yoktur. Ölen sigortalı adına hak sahiplerine borçlandıkları sürelere istinaden aylık bağlanmasında; kesin dönüş, yani yurtdışındaki sigortalı işinden ayrılma, ikamete dayalı sigorta ya da sosyal yardımın sona erme şartı aranmamaktadır.
|
8 | Borçlanma için başvuranlar, sonradan vazgeçebilir mi ? |
| - Borçlanma başvurusunda bulunup borcu tebliğ edilmeden ya da tebliğ edildikten sonra üç aylık süre içinde borçlanma başvurusundan vazgeçtiklerini yazılı olarak bildirenlerin borçlanma başvuruları geçersiz sayılır.
- Talep sahibi borçlanma yaptıktan sonra emeklilik aylığı bağlanmamışsa, ya da hak kazanamamışsa, yazılı başvuru yapılarak, ödenen borçlanma miktarının tamamı faiz uygulanmaksızın Türk Lirası olarak iade edilir.
- Şayet, borçlanmadan sonra emeklilik aylığı bağlanmışsa, borçlanmadan vazgeçilemez ve borçlanma tutarı iade edilmez.
|
9 | Borçlanma tutarını ödediniz, peki borçlanılan hizmet süreleri emeklilik hesabında nasıl değerlendirilecek ? |
| - Evvela, borçlanma yaptığınız tarihte Türkiye’de daha önce sigortanız varsa ve sigorta başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıç tarihi borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür.
- Türkiye’de sigortanız yok ise, talep sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi de, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülmek suretiyle tespit edilir.
- ÖRNEK-1: Türkiye’de, 10/2/1995-30/6/1995 tarihleri arasında sigortalı olan ve yurtdışında 1/1/1979-1/1/1994 tarihleri arasında geçen bir sigortalı 15 yıllık süreyi borçlanmak isterse, sigortalılık süresinin başlangıç tarihi, 10/2/1995 tarihi 15 yıl geriye götürülerek 10/2/1980 olarak belirlenecektir.
- ÖRNEK-2 : Türkiye’de hiç sigortası olmayan birisi 1/1/1985-1/1/2010 tarihleri arasındaki 25 yıllık için borçlanma talebinde bulunmuş ve borcun tamamını 3/6/2011 tarihinde ödemiş ise bu kişinin ödediği primler 4/1-b yani Bağ-Kur kapsamında değerlendirilir ve borçlandığı süre borcun ödendiği tarihten geriye götürülerek yani 03/06/2011―25 yıl hesabı yapılarak 3/6/1986 olarak tespit edilir. (Dikkat :18 yaş öncesi borçlandırılmaz)
- Borçlanma yapıldıktan sonra, talep sahibinin Türkiye’de sigortalılıkları varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılıkları yoksa 4/1- (b) yani Bağ-Kur kapsamında geçmiş hizmet olarak kabul edilir.
- Yurtdışında ev kadını olarak geçen süreler, Türkiye’de Kuruma tabi sigortalılık varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre ilgili birimce borçlandırılarak ve borçlandırılan süreler en son sigortalılık haline göre; Türkiye’de sigortalılık yoksa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.
- Yurtdışına götürülen Türk işçilerin sonradan ödedikleri borçlanma tutarı yahut yurt dışında iken ödemiş oldukları isteğe bağlı sigorta primleri 4/1-a yani SSK kapsamında değerlendirilir.
|
10 | Türkiye’de sigortanız yok ama, ilk kez yurt dışında çalışmaya başladınız. Yurt dışındaki ilk işe giriş tarihiniz sigorta başlangıç tarihi olarak kabul edilebilir mi ? |
| - Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek, KKTC, Lüksemburg, Makedonya, Slovakya, Kore Cumhuriyeti ve İtalya’da çalışan yurt dışı işçileriin bu ülkelerdeki İLK İŞE GİRİŞ TARİHİ, Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilecektir.
|
11 | Yurt dışı borçlanması yaptınız, daha sonra yeniden yurt dışına gittiniz, peki bu durumda yeniden borçlanma yapılabilir mi ve sigorta başlangıcı bundan etkilenir mi ? |
| - Evet birden fazla borçlanma yapılabilir. Bu durumda, bundan önceki borçlanılan toplam gün sayısı esas alınır ve sigorta başlangıcı, Türkiye’deki sigortanın olduğu tarihten geriye götürülmek suretiyle sigortalılık süresinin başlangıcı belirlenir. Türkiye’de sigortası yok sa da bu kez, ödeme tarihinden itibaren borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülmek suretiyle tespit edilir.
|
12 | Yurt dışı borçlanması yapanlara emeklilik aylığı bağlanması için başka şartlar var mı ? |
| - Evet var. Evvela, aylık tahsisi için;
- a-Aylığa hak kazanılmış olması,
- b-Kuruma yazılı başvuruda bulunulması
- c-Yurda kesin dönülmüş olması, (Kesin dönüşten kasıt şudur : Yurtdışındaki çalışmalarınızın bitmiş olması ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamanız gerekir. Eğer, EŞİNİZ bu ödemelerden alıyorsa, “kesin dönüş” şartı gerçekleşmeyeceğinden yine emekli aylığı bağlanamaz.
- d-Tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş olması, şarttır.
|
13 | Yurt dışı borçlanma suretiyle emekli aylığı bağlananların aylıkları kesilebilir mi ? |
| - Emekli aylığı bağlananlardan; altı aydan daha uzun süre yurtdışında bulunmuş olanlar, yurtdışında çalışıp çalışmadıklarını ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alıp almadıklarını gösterir belgeleri, “3201 sayılı Kanuna Göre Aylık Alanlara Mahsus Yoklama Belgesi” ile birlikte altı aylık sürenin dolduğu tarihten sonra 3 ay içinde Kurumun söz konusu aylığı bağlayan ilgili ünitesine vermek zorundadır. Eğer bu süre içinde Kuruma herhangi bir bilgi verilmezse, Kurum herhangi bir bildirim yapılmaksızın söz konusu belgelerin intikaline kadar aylık ödeme işlemini durdurur. Şayet aylıklarınız durdurulursa, durumunu ispat ettikten sonra durdurulduğu tarihten geçerli olmak üzere aylıklar yeniden ödenir.
- Şayet, aylığı durdurulanlardan, yurt dışında çalıştıkları, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği aldıkları tespit edilmişse, emekli aylıkları kesilecek, ödenen aylıklarda yersiz ödeme kapsamında faiziyle birlikte geri alınacaktır.
|
14 | Yurt dışında çalışma devam ederken emekli aylığı başvurusu yapılabilir mi ? |
| - Hayır yapılamaz. Kanuna göre yurtdışı sigortalılık sürelerini borçlandıktan sonra aylık talebinde bulunanlardan aylığın başlangıç tarihi itibariyle yurtdışında çalışmalarını sürdürdüğü aylık bağlanmadan önce tespit edilenlerin talepleri reddedilir. Bunlara, yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesi kaydıyla yapacakları yeni tahsis taleplerine göre aylık bağlanır.
- Ancak, borçlanma suretiyle aylık bağlananlardan aylığın başlangıç tarihi itibariyle yurtdışındaki çalışmalarının sona ermediği aylık almakta iken tespit edilenlerin aylıkları, aylık bağlanması için gerekli olan yurtdışındaki çalıştığı işten ayrılma şartının yerine gelmemesi gerekçesiyle başlangıç tarihinden itibaren iptal edilir. Ancak, yurtdışındaki çalışmanın sona erdiği tarih, tahsis talep tarihi olarak kabul edilerek bu tarihi takip eden aybaşından geçerli olmak üzere yeniden aylık bağlanır.
- Ayrıca, aylık almakta iken yeniden yurtdışında çalışmaya başladıklarının çalışıyorlarken tespiti halinde, aylıklar, çalışmanın başladığı tarihi takip eden ödeme dönemi başından geçerli olmak üzere kesilecek, çalışmanın sona ermesi kaydıyla yapılacak olan yeni tahsis talebine göre, varsa aylıklarda meydana gelen artışlar da uygulanmak suretiyle çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden ödeme dönemi başından geçerli olmak üzere yeniden ödenmeye başlanır.
|