KOSTENCE(CONSTANTA)-BUKRES(BUCHAREST)
Türk tarihinde Kazıklı Voyvoda olarak bilinen Voyvoda Vlad'ın ve meşhur politikacı Çavuşesku'nun memleketi ve Balkanların Karpatları Romanya'da, Osmanlı'nın izini, 2013-Ekim ayında sürdüm, gezdim-gördüm ve bol fotoğraf kareleri eşliğinde naçizane aşağıda anlattım.
KÖSTENCE- CONSTANTA:
Romanya'ya karayolu ile Varna üzerinden, bizim Köstence olarak bildiğimiz Romence adıyla Constanta'dan girdim. Romanya'nın ve Karadeniz'in en büyük liman şehri olan ve Bükreş'ten sonra üçüncü en büyük şehir olan Köstence, biz gittiğimizde delinmedik, kazılmadık yeri kalmamıştı. Anladığım kadarıyla bir çukur başkanda buraya uğramış. Şehir görüntü olarak nispeten bizim Karadeniz kentlerinden Zonguldak'a ve Samsun'a benziyor. Yaklaşık 310-350 bin civarında nüfusa sahip. Avrupa Birliği üyesi olmasına karşın para birimi olarak halen Ley kullanılıyor. Romanya'yı ziyaret etmeyi düşünenler için pahalılık açısından İstanbul'la eşdeğer diyebilirim.
Romanya'da gerek Köstence'de gerekse de Bükreş'te şehirlerin değişik mekanlarında Mihai EMINESCU'nun heykellerini gördük. Bilmeyenler için söyleyelim, bu zat-ı muhterem, Romanya'nın en ünlü şairidir ve 39 yaşında hayata gözlerini yummuştur. Her ne kadar ondan çok önce yaşamışsa da, hayatı bizim Orhan Veli'ninkiyle paralellik gösterir. Şiirleri bile....
"Her şey yitip gitti gençliğin ufkunun arkasında
Ama tek sözcük çıkmıyor zamanın güzel ağzından!
Saatler, günler, aylar,yıllar yığılıyor arkamda.
Bense gittikçe gömülüyorum dipsiz karanlıklara."
(Çev. Özdemir İNCE)BUCHAREST-BÜKREŞ
Balkanların Paris'i olarak bilinen Bükreş ile Köstence arası karayoluyla 220 km ve takriben 2 saat kadar sürüyor. İki şehir arasında ip gibi düz bir otoban var ve keyifle araç kullanabiliyorsunuz. Otoban doğal olarak ücretli ve bizdeki Ankara-İstanbul arası geçiş ücretine denk olduğunu hatırlıyorum.
Bükreş kent planlaması açısından sosyalist zamanlarda 4 bölgeye ayrılmış ve halen de devam ediyor. Bulgaristan notlarımı okuyanlar, Sofya'da da kentin bölgelere ayrılmış olduğunu hatırlarlar. Buradan şöyle bir sonuç çıkıyor; sosyalizm geçmişi olan ülkelerde kent planlaması anlaşıldığı kadarıyla rantiyecilerin, para baronlarının, para verdim o halde düdüğü şehrin her yerinde çalarım zihniyetinde olanların insafına terkedilmemiş. O nedenledir ki, şehrin ana arterleri bir o kadar ferah ve geniş idi.
(Fotoğraf Notu: Romanya Parlamento binası ve parlamento meydanı. Parlamentonun 1100 odası var ve neo-klasik tarzda inşa edilmiş. İnşaatı her ne kadar 1983'te başlamış olsa da, 1996'da milletvekillerine ev sahipliği yapmaya başlamış. 2008'de de 20. NATO zirvesine ev sahipliği yapmış. Bin yıldan fazla devlet geçmişimiz var. Bana söylermisiniz ? Bu ihtişamda milli saraylar haricinde hangi devlet dairemiz var ? Ya da vazgeçtim, Ankara Cumhuriyetimizin ilk planlı şehri olmasına karşın, gerek ilk Meclisin gerekse de şimdiki Meclisin bulunduğu alandaki trafik keşmekeşi konusunda gerek mezardaki gerekse de hayattaki karar alıcılar vicdanen rahatlar mı ? )Konu trafikten açılmışken devam edeyim. Zamanımızın büyük bölümünü trafik şartlarının belirlediğinden olsa gerek, gezdiğim her ülkede en dikkat ettiğim konu trafik düzenlemeleri. Romanya, elbette yukarıda da değindiğim gibi sosyalist altyapı planlamalarının meyvelerini halihazırda yiyor. Şehir içindeki trafik, ana kavşaklardaki sinyalizasyon düzenlemeleri haricinde durmuyor ve ring halinde. Bu şu demek, bir noktadan diğer noktaya giderken yolunuzu kaybetseniz de, üzülmeyin ilk noktaya selametle geri döneceksiniz. Gerek şehre girerken, gerekse de şehirden çıkarken herhangi bir zaman kaybetmedik. Ancak, park burada da sorun ve park ücretleri yüksek. Biz o nedenle aracımızı, kaldığımız yerin haricinde çıkarmadık, zaten bir şehir ancak yürüyerek keşfedilebiliyor, bunun farkında olduğumuz için kendi aracımız yerine elzem durumlarda taksi kullandık. Unutmadan söyleyeyim, bütün taksilerde navigasyon cihazı var ve taksi ücretleri oldukça makul.
Bükreş ile ilgili oldukça çok söylenebilecek notlarım var ki.... Bir defa, bu bölgede trafik sorunu sayılmazsa İstanbul'dan sonra yaşanabilecek şehirlerden birisi olduğunu belirtmeliyim. Ülkemizde, kenttimize şu kadar çok yeşil alan yatırımı yaptık diyen ancak normalde yeşil alan düşmanı olan yerel yöneticiler vardır ya, onların mutlaka Bükreş'i görmesi lazım. Neden mi? Nedeni çok açık, Bükreş merkezde iki tane çok büyük orman,(dikkat buyrunuz (!) koru, mesire alanı, ağaçlık falan demiyorum, resmen orman gibi orman) herşeyden evvel kent ihtiyaçları için kurban edilmemiş, üstelik bu ormandaki ağaçlar iğne yapraklı olmadığı için, benim ziyaret ettiğim zamanda sadece yaprak temizliği için onlarca görevlinin çalıştığını gördüğümü söylemeliyim.
Fotoğraf Notu: Fotoğrafta gördüğünüz Saint Antoine kilisesi Bükreş'in en eski kilisesi ve 1559 yılında yapılmış, 1847 yılında restore edilmiş. Kilisenin dikkate değer özelliği taş işçiliğinin benzersiz olması. Bu arada taş işçiliğinden bahsetmişken aşağıda Romen taş sanatından iki örneği gösteren fotoğraflara dikkat ediniz.
Taş sanatı deyince tabii ki ilk akla gelen heykeller ve anıtlar. Belirli noktalarda şehrin estetiğine katkıda bulunan tarihi şahsiyetlerin heykelleri ile gerek tarihi bir olayı gerekse de bir efsaneyi ya da bir olayı anlatan anıtları gördüm ve aşağıda bir kolaj fotoğrafı oluşturdum.
Fotoğraf Notu: Yukarıdaki ilk iki fotoğraf Parcul Cismigiu, Türkçe adıyla Çeşmeci Parkına, son fotoğraf ise şehrin en heybetli parkı Parcul Bordei'ye ait. Parcul Bordei'nin çok geniş bir alanı var ve biz akşam saatlerinde ziyaret ettiğimizde, özellikle günün stresini spor yaparak atanlar çoğunluktaydı. Benim bu ikisine de park demeye dilim varmıyor. Özellikle bu iki ormandaki ağaç kombinasyonu, içine girdikten sonra deyim yerindeyse sizi oksijen sarhoşu ediyor. Yeşil alan fakiri olduğumuzdan, bir başkentli olarak bir başka başkent Bükreş'i hem kıskandım, hem de imrendim.
Fotoğrafta görülen yapı Romanya Patriarchal Cathedrali şehrin merkezinde ve üstelik şehre hakim tepe bir yerin üzerinde. Girişinde çıkışında güvenlik görevlileri var, ancak soran-sorgulayan yok. Bu katedralin gerek iç, gerek dış mimarisinin tam bir görsel şölen olduğunu itiraf etmeliyim. Soldaki yapı katedral , sağdaki yapı ise Romanya Ortodoks Kilisesinin ruhani liderinin idari binası ve binanın tepesinde Palatul Patriarhiei yazıyor. Her ikisinin de çatı düzenlemesine ayrı bir emek verildiği kesin.
